KIRISH

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 4-apreldagi “Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishda ilmiy yondashuvlarni kengaytirish va boshqaruv kadrlarini tayyorlash tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-108-son Qarorida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlash uchun Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi (keyingi o‘rinlarda Oliy maktab deb yuritiladi) zamonaviy ta’lim standartlari asosida MBA – Global menejment, MBA – Moliya, MBA – Agrobiznes, MBA – Kichik biznes va tadbirkorlik, MBA – Raqamli iqtisodiyot, MBA – Liderlik va Loyiha boshqaruvi (MS) magistratura mutaxassisliklari bo‘yicha iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirishning ustuvor vazifalarini hal etishga qodir bo‘lgan yuqori malakali boshqaruv kadrlarini tayyorlashni amalga oshirmoqda.

Oliy maktab tinglovchiligiga qabul davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, yirik uyushmalar, aksiyadorlik jamiyatlari va boshqa xo‘jalik yurituvchi subyektlarning rahbar va mutaxassislari orasidan tanlov asosida amalga oshiriladi. Suhbat sinovlari magistraturaga qabul qilish uchun nomzodlarni (keyingi o‘rinlarda nomzod deb yuritiladi) saralash bosqichlaridan biri hisoblanadi.

Suhbatni o‘tkazishdan asosiy maqsad, yuqori kasbiy bilim va ilmiy yutuqlarga, ijodiy va ilmiy salohiyatga, yuksak intellektual qobiliyat va ma'naviy-axloqiy fazilatlarga ega bo‘lgan nomzodlarni tanlash jarayonida raqobat muhitini yaratish va ta’minlashdan iborat.

Suhbat orqali nomzodlarning boshqaruv sohasidagi professionalligi, tizimli fikrlash, yetakchilik qobiliyati, qadriyatlarga munosabati hamda o‘zgarishlarga moslashish kabi fazilatlari aniqlanadi va baholanadi.

Ushbu dastur nomzodlarga qo‘yiladigan asosiy talablarning mazmunini belgilaydi va suhbat shaklida o‘tkaziladigan imtihonlarga tayyorgarlik ko‘rish yo‘nalishlari bo‘yicha ma'lumotlarni taqdim etadi.

Suhbat davomida nomzodlardan boshqaruv qonuniyatlari  va tamoyillari, funksiya va vazifalari, boshqaruv tizimida rahbarning o‘rni, madaniyati va uslubi, shuningdek, boshqaruv qarorlarining mohiyati, mazmuni va samaradorligi to‘g‘risidagi bilim va ko‘nikmalarini namoyish etishlari talab etiladi.

Dastur Oliy maktab magistraturasi va boshqaruv kadrlarini qayta tayyorlash kurslariga kirish uchun suhbat o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi Nizom talablari asosida ishlab chiqilgan hamda soha ekspertlarining taqrizidan o‘tgan.

MBA qabul jarayonidagi TOP savollar:

1-qism: Shaxs va motivatsiya (30 ta savol)

(Shaxsiy qadriyatlar, motivatsiya, etik qarashlar, yetakchilik qobiliyati va sodiqlikni baholaydi.)

1.     Sizni ushbu magistratura maktabiga ariza topshirishga nima undadi?

2.     Shaxsiy muvaffaqiyatni qanday taʼriflaysiz?

3.     Yetakchilik sizningcha nima va uni qanday namoyon etgansiz?

4.     Muvaffaqiyatsizlikka uchragan vaqtingizda nimani o‘rgandingiz?

5.     Eng kuchli tomoningiz qaysi va u magistraturada sizga qanday yordam beradi?

6.     Eng zaif tomoningiz nima va uni qanday bartaraf qilmoqdasiz?

7.     Xarakteringizga eng katta taʼsir qilgan inson kim va nega?

8.     Etik qaror qabul qilishga majbur bo‘lgan holatingizni aytib bering.

9.     Bosim yoki stress ostida qanday motivatsiyalanasiz?

10. Tanqidni qanday qabul qilasiz?

11. Qanday asosiy qadriyatlarga amal qilasiz?

12. Nizoni hal qilgan bir vaziyatingizni tasvirlab bering.

13. Yaqin va uzoq muddatli maqsadlaringiz nimalardan iborat?

14. Muvaffaqiyatli faoliyat sizningcha nima?

15. Ushbu taʼlimdan shaxsan qanday foyda olishni kutyapsiz?

16. O‘zgarishlarga qanday munosabatdasiz?

17. Jamoaviy ishlash yoki mustaqil ishlash – qay biri sizga mosroq? Nega?

18. Kasbiy faoliyatda qanday iz qoldirmoqchisiz?

19. Vaqt yetishmaganda ishlarni qanday tartibga qo‘yasiz?

20. Sizni so‘nggi paytda ilhomlantirgan kitob yoki shaxs kim?

21. Yetakchining 3 asosiy sifatini aytib bering.

22. Xafsalasi pir bo‘lish holatlariga qanday munosabatda bo‘lasiz?

23. Jamiyat yoki mamlakatingizga qanday taʼsir ko‘rsatmoqchisiz?

24. Nega doimiy taʼlim sizni qiziqtiradi?

25. Faxrlanadigan yutuqlaringizdan birini aytib bering. Nega u muhim?

26. Qiyin qarorlarni qanday qabul qilasiz?

27. Biror kimsani tarbiyalab, unga maslahatchi bo‘lganmisiz?

28. Shaxsiy hayot va kasbiy rejalarni qanday muvozanatlashtirasiz?

29. Ushbu dasturda qatnashish uchun sizdagi farqli jihat nimada?

30. Nega biz sizni qabul qilishimiz kerak?

2-qism: Iqtisodiy bilimlar borasida umumiy qarashlar (30 ta savol)

(Iqtisodiy bilim, global tendensiyalarga munosabat, innovatsiya, tadbirkorlik ruhiyatini baholaydi.)

1.     Hozirgi kunda biznes oldida turgan eng katta muammolar nimalar?

2.     Sizningcha tadbirkorlik nima?

3.     Innovatsiya biznes muvaffaqiyatida qanday rol o‘ynaydi?

4.     Startap qanday qilib raqobatda ustunlikka ega bo‘lishi mumkin?

5.     Sizningcha so‘nggi global iqtisodiy voqealar qaysi bizneslarga taʼsir qildi?

6.     Qanday xususiyatlar biznes g‘oyani muvaffaqiyatli qiladi?

7.     Biznes ham foyda olib, ham jamiyatga foydali bo‘lishi mumkinmi? Izohlang.

8.     Hukumat tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlashda qanday rol o‘ynashi kerak deb o‘ylaysiz?

9.     O‘z biznesini boshlashning xavf va mukofotlari nimalar?

10. Texnologiya anʼanaviy sohalarni qanday o‘zgartira oladi?

11. Sizningcha, eng yaxshi biznes modeli qaysi va nega?

12. Qaysi tadbirkorni ulug‘laysiz va nima uchun?

13. Raqamli iqtisodiyotda mehnat bozori qanday o‘zgaryapti deb o‘ylaysiz?

14. Biznesda samarali yetakchi qanday bo‘lishi kerak?

15. Kichik bizneslar inqiroz paytida qanday omon qolishi mumkin?

16. Korporativ ijtimoiy javobgarlikni qanday tashkil etish kerak?

17. Tarmoqlashuv (netvorking) biznes muvaffaqiyatiga qanday taʼsir ko‘rsatadi?

18. Globallashuv mahalliy bizneslarga qanday taʼsir qiladi?

19. Tadbirkorlar hissiyotga asoslanganmi yoki bozor ehtiyojiga? Qay biri muhimroq?

20. Ayol tadbirkorlar qanday qiyinchiliklarga duch kelishadi?

21. Masshtablashtirish uchun biznesda qanday xususiyatlar bo‘lishi kerak?

22. Raqamli marketing biznes o‘sishida qanday rol o‘ynaydi?

23. O‘zbekistonda startap muhiti qanday deb o‘ylaysiz?

24. Bugungi kunda biznes qanday etik muammolarga duch kelmoqda?

25. Bizneslar ijtimoiy va siyosiy masalalarga aralashishi kerakmi? Nega?

26. Biznes taʼlimi milliy iqtisodiyot rivojiga qanday taʼsir qiladi?

27. Qaysi biznes tendensiya sizni qiziqtiryapti?

28. Ijtimoiy korxonaning muvaffaqiyatini qanday baholaysiz?

29. Sarmoyadorlar tadbirkorlikda qanday ahamiyatga ega?

30. Sizningcha tadbirkorlik jamiyatning barqaror rivojlanishiga qanday hissa qo‘shadi?

3-qism: Mutaxassisliklarga oid savollar (30 ta savol)

(Global boshqaruv, loyiha boshqaruvi, raqamli iqtisodiyot, moliya, kichik biznes, agrobiznes va yetakchilik bo‘yicha dasturlarga mos ravishda.)

MBA Global Management

1.     Global yetakchilikda madaniy ziyraklik qanday ahamiyatga ega?

2.     Transmilliy kompaniyalarga misol keltiring. Ularga xos muammolar nima?

3.     Global jamoalarni boshqarishda qanday muammolar bor?

4.     Savdo siyosati transmilliy kompaniyalarga qanday taʼsir qiladi?

5.     Global va mahalliy strategiyalar o‘rtasida qanday farq bor?

MBA Loyiha Boshqaruvi (Project Management)

6.     Sizningcha loyihaning muvaffaqiyati nimada namoyon bo‘ladi?

7.     Loyiha muvaffaqiyatiga asosiy maʼsul va javobgar kim?

8.     Loyiha rejalashtirishda xavflar qanday boshqariladi?

9.     Qaysi loyiha boshqaruvi metodologiyasini bilasiz?

10. Loyihaviy yondashuv deganda nimani tushunasiz?

MBA Raqamli Iqtisodiyot (Digital Economy)

11. Blokcheyn raqamli iqtisodiyotga qanday taʼsir ko‘rsatmoqda?

12. Hukumatlar raqamli transformatsiyani qanday qo‘llab-quvvatlashi mumkin?

13. Sizningcha maʼlumotlar iqtisodiy aktivmi?

14. Sunʼiy intellekt anʼanaviy biznes modellarini qanday o‘zgartiradi?

15. Raqamli iqtisodiyotda qaysi ko‘nikmalar muhim?

MBA Moliya (Finance)

16. Moliyaviy savodxonlik tadbirkorlikda qanday ahamiyatga ega?

17. Biznes moliyaviy xavfni qanday boshqarishi kerak?

18. Inflyatsiya kichik bizneslarga qanday taʼsir ko‘rsatadi?

19. Kompaniya faoliyatini baholash uchun qaysi ko‘rsatkichlardan foydalanasiz?

20. Yangi bozorlarda sarmoyaviy xatti-harakat qanday bo‘ladi?

MBA Kichik Biznes va Tadbirkorlik (Small Business & Entrepreneurship)

21. Raqobatchi bozorda kichik biznes qanday o‘sishi mumkin?

22. E-commerce orqali kichik bizneslar qanday foyda ko‘radi?

23. Yangi tadbirkorlar qanday xatolarga yo‘l qo‘ishadi?

24. Startapni boshlashda biznes-reja qanchalik muhim?

25. Mijozlar bazasini qanday barpo etish kerak?

MBA Agrobiznes (Agribusiness)

26. Agrobiznes O‘zbekiston iqtisodiyotida qanday o‘rin tutadi?

27. Agrobizneslar iqlim o‘zgarishiga qanday moslashishi mumkin?

28. Qaysi texnologiyalar qishloq xo‘jaligida samaradorlikni oshiradi?

29. Agrobiznesda qiymat zanjirini qanday optimallashtirish mumkin?

30. Fermerlarni qo‘llab-quvvatlashda kooperativlar qanday ahamiyatga ega?

MBA Liderlik (Leadership)

31. Qaysi asosiy sifatlar kuchli yetakchini oddiy menejerdan ajratadi?

32. Qiyin vaziyatda yetakchilik qobiliyatingizni namoyon etgan holat bo‘lganmi?

33. Yetakchilik ko‘nikmalaringizni qanday rivojlantirayapsiz?

34. Yetakchi noaniqlik sharoitida jamoani qanday ilhomlantirishi va ushlab qolishi mumkin?

35. Avtoritar va transformatsion yetakchilik uslubi o‘rtasida qanday farq bor va qaysi uslub sizga yaqinroq?